حقوق املاک

چنانچه سازمان زمین شهری زمینی را به‌عنوان موات تلقی کرده و سازمان مسکن آن را به دیگری واگذار کرده و او در ملک احداث بنا کرده باشد و متعاقباً دادگاه حکم به موات نبودن ملک و اثبات مالکیت مالکین اولیه داده باشد، چنانچه قلع و قمع بنای احداثی و بازگشت ملک متعذر باشد، با تلقی مال در حکم تلف، سازمان مسکن و شهرسازی به دلیل تشخیص و اعمال ناصواب خود مسئول پرداخت خسارت معادل قیمت روز زمین به مالکین زمین است و با توجه به آثار نسبی قرارداد، نمی‌تواند به شرط انتقال ضمان درک به منتقل‌الیه در قرارداد منعقده استناد کند.تاریخ رای نهایی: 1391/06/09شماره رای نهایی: 9109970221200856 رای بدویدر خصوص دعوی خواهان‌ها با وکالت آقای س.ن. و خانم الف.ه. به طرفیت خواندگان به خواسته مطالبه قیمت روز پلاک ثبتی 54 فرعی از سنگ یک بخش کوهک به مساحت 4750متر مربع به انضمام خسارات دادرسی مخلص ادعا اینکه مورت خواهان‌ها مرحوم گ.ب. مالک رسمی و قانونی پلاک مذکور بوده که سابقاً طی نظریه کمیسیون ماده 12 به شماره 5205 موات اعلام و در پی اعتراض و طرح در مراجع قضائی به موجب دادنامه‌های 668 مورخ 31/5/84 شعبه 181 و 1567 مورخ 10/11/84 شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر با الغا و ابطال نظریه کمیسیون ماده12 مالکیت به مورث خواهان‌ها و قهراً به خواهان‌ها اعاده می‌گردد و از آنجا که سازمان مسکن اراضی محبوث‌عنه را به تعاونی واگذار و در آن مستحدثات ا حقوق املاک...

شرط برخلاف اقتضای معاوضه شرط، هر هدفی که داشته باشد مانند وجه التزام، تحکیم قرارداد، جبران خسارت و ...؛ در صورتی که برخلاف اقتضای معاوضه، سبب جمع شدن عوض و معوض در یک دارایی شود، باطل است؛مرحوم دکتر کاتوزیان در جلد سوم کتاب قواعد عمومی قراردادها (صص.30 و 31) دعوایی را شرح می دهند: طرفین وجه التزامی را در قرارداد قید می کنند که در نتیجه ی آن، رقمی معادل ثمن می بایست به خریدار اعاده شود. به عبارت دیگر، فروشنده، عملاً مبیع و ثمن را از دست می دهد و بیع، بلاعوض می شود!. تفصیل بحث را باید در کتاب مذکور ملاحظه کرد اما نکاتی پنهان و جالب توجه نیز دارد که در کتاب مذکور نیست. ایشان در درس «حقوق مدنی پیشرفته»، در باره این رأی توضیح می دادند که مدت ها در خصوص این شرط تأمل می کردم و به منابع مختلف حقوقی خارجی و داخلی مراجعه می کردم تا اینکه بالاخره با مراجعه به کتاب مسالک الافهام مرحوم شهید ثانی، قاعده ممنوعیت جمع بین عوض و معوض مورد توجهم قرار گرفت و اینکه شرطی که نتیجتاً این معنا را در بر داشته باشد، باطل است. با این تلقی، مفاد شرط بین طرفین را به تعهد به وسیله تفسیر نمودم (تأمل نمایید! قاضی می داند با نتیجه غیرعادلانه ای مواجه است و باید راهکاری بیندیشد! این راهکار، تفسیر شرط طرفین به تعهد به وسیله است نه تعهد به نتیجه؛ تا در نتیجه نشان دهد که فروشنده تلاش خود را بعمل آورده و نتیجه معین حقوق املاک...